Czynnością procesową, która niewątpliwie budzi wiele emocji jest przesłuchanie w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Klienci bardzo często pytają, co powinni mówić przed Sądem. Odpowiadam zawsze jednym słowem: prawdę. Warto bowiem pamiętać, że mówienie nieprawdy lub zatajenie prawdy (krzywoprzysięstwo) jest grzechem śmiertelnym. Dotyczy się to zarówno stron, jak również przesłuchiwanym świadków. Ponadto, przed przystąpieniem do składania zeznań zostaje odebrana przysięga na krzyż i Pismo Św., przywołując na świadka samego Pana Boga. Strony często próbują niejako przygotować się do przesłuchania, aby lepiej wypaść. Najczęściej przynosi to jednak odwrotny skutek do zamierzonego, gdyż dana osoba zachowuje się wówczas nienaturalnie, co może podważyć jej wiarygodność.

 

Na przesłuchanie należy wziąć ze sobą dowód potwierdzający tożsamość: dowód osobisty lub paszport. Warto również mieć ze sobą wezwanie na przesłuchanie, otrzymane z Sądu. Podczas przesłuchania należy zachowywać się z należytą powagą, jednoznacznie i konsekwentnie odpowiadać na zadawane pytania oraz popierać przykładami stawiane tezy. Sąd nie będzie zainteresowany plotkami i domniemaniami, lecz tylko faktami na temat historii kojarzenia się i zawierania danego małżeństwa. Wskazując na konkretne okoliczności należy umieć rozróżnić, czy dane zdarzenie miało miejsce przed czy po ślubie.

 

Przesłuchanie prowadzi tylko jeden sędzia (zwany audytorem). Ta czynność procesowa nie odbywa się przed całym kolegium sędziowskim wyznaczonym do rozpoznania danej sprawy. Dla wielu jest to oczywiste, ale w Kancelarii powtarzają się pytania w tej kwestii. Podczas przesłuchania najczęściej obecne są w sali / pokoju tylko dwie osoby: przesłuchiwany (strona lub świadek) i sędzia-audytor, który zadaje wcześniej przygotowane pytania z listy oraz zapisuje odpowiedzi do protokołu.

 

Praktyka pokazuje, że przesłuchanie trwa średnio ok. 2 godzin. Jednakże, zdarzają się przypadki, że potrzeba nawet 4 godzin na przeprowadzenie przesłuchania, ponieważ np. dana osoba ma bardzo dużo do powiedzenia w sprawie lub często prosi o przerwy.

 

Nowością wprowadzoną przez reformę Papieża Franciszka z 2015 r. jest możliwość obecności adwokata podczas przesłuchania stron i świadków (kan. 1677 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego). Adwokat ma prawo zadawać pytania. Nie może jednak ingerować w wypowiedzi osoby przesłuchiwanej, podpowiadać jej lub sugerować odpowiedzi. Warto to podkreślić, gdyż klienci czasem proszą mnie o podpowiadanie lub prostowanie wypowiedzi. Uważają bowiem, że skoro jest obecny adwokat, to z pewnością pomoże wybrnąć z niefortunnej wypowiedzi. Nie jest to dopuszczalne, dlatego zawsze odmawiam spełnienia takiej prośby.

 

Po zakończeniu przesłuchania należy podpisać protokół zeznań. Warto jednak pamiętać, aby dokładnie przeczytać ten dokument przed złożeniem podpisu i poprosić o sprostowanie, gdy zawiera zapisy niezgodne z treścią wypowiedzi. Można także coś dopowiedzieć, jeśli uważamy daną informację za istotną w sprawie, a dana kwestia nie została poruszona w pytaniach.